Rác thải sinh hoạt và cách xử lý rác thải sinh hoạt hiệu quả
Rác thải sinh hoạt tuy có số lượng và tính gây hại ít hơn các loại rác thải sản xuất khác, tuy nhiên chúng vẫn có những ảnh hưởng đến môi trường và đời sống con người. Vì vậy chúng ta không được xem nhẹ vấn đề này. Để nâng cao ý thức của mỗi người về rác thải sinh hoạt và cách xử lý rác thải sinh hoạt, chúng ta hãy cùng đọc kỹ bài viết dưới đây nhé.
Hoạt động sống của con người diễn ra liên tục và bất kỳ một hành động nào của chúng ta cũng đều sinh ra một lượng rác thải nhất định. Chúng sẽ góp phần vào sự ảnh hưởng đến môi trường chung và sức khỏe của cộng đồng. Đây là điều hiển nhiên không thể thay đổi. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể làm giảm và khắc phục những hậu quả do rác thải trong quá trình sinh hoạt gây ra.
Để làm được điều đó, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về rác thải sinh hoạt và các cách xử lý rác thải sinh hoạt hiệu quả nhất nhé.

Rác thải sinh hoạt và cách xử lý
Tổng quan rác thải sinh hoạt
Trước khi đi vào tìm hiểu sâu về vấn đề rác thải sinh hoạt và cách xử lý rác thải sinh hoạt,chúng ta hãy cùng tìm hiểu tổng quan về rác thải sinh trước nhé.
Khái niệm rác thải sinh hoạt
Rác thải sinh hoạt được định nghĩa là các chất rắn sinh ra trong quá trình sinh hoạt hàng ngày và từ các hoạt động sản xuất kinh doanh của con người.
Nguồn gốc phát sinh nước thải trong sinh hoạt chủ yếu đến từ các hộ gia đình, khu dân cư, khu thương mại, ….
Phân loại rác thải sinh hoạt
Rác thải trong sinh hoạt được phân thành 3 loại chính sau đây:
➣ Rác thải hữu cơ
Đây là loại rác thải có chứa các hợp chất hữu cơ, dễ bị phân hủy và có nguồn gốc chính từ thực vật và động vật. Đây có thể là thức ăn thừa của con người, những phần thực phẩm dư thừa hoặc không thể sử dụng trong bữa ăn, các loại thực phẩm - phi thực phẩm khác,...
Một số rác thải sinh hoạt hữu cơ thường gặp trong đời sống con người là: đồ ăn thừa, cây cỏ hoa lá, các thực phẩm hư hỏng, xác gia súc gia cầm,...Những loại rác này dễ bị phân hủy bởi ánh nắng mặt trời và các loài động vật, vi khuẩn khác.
➣ Rác thải vô cơ
Rác thải vô cơ là những loại rác thải không thể phân hủy hoặc thời gian phân hủy quá dài. Chúng không thể tái chế được mà chỉ có thể xử lý bằng cách chôn lấp. Các rác thải vô cơ chủ yếu là các vật dụng đã hư hỏng, bị cũ và không sử dụng được nữa và bị con người bỏ đi. Điển hình là các loại túi nilon, chai , hộp nhựa, các loại bao bì đóng gói,...
Một số rác thải vô cơ thường gặp như: túi nilon, mảnh vỡ thủy tinh, sành sứ, đồ nhựa, cao su, cát sỏi,...Đặc biệt, trong rác thải vô cơ có chứa các tính chất gây hại: tính ăn mòn, tính dễ nổ, tính lây lan và chứa các chất độc hại khác.
➣ Rác thải có thể tái chế
Rác tái chế có đặc tính khó phân hủy nhưng vẫn có thể tái chế để sử dụng lại. Ví dụ của loại rác thải này bao gồm: các loại giấy, nhựa an toàn và được phép tái chế, kim loại, vải cũ,...
Tổng quan về rác thải sinh hoạt
Ảnh hưởng của rác thải sinh hoạt
Rác thải sinh hoạt tồn tại với những thành phần đa dạng và đều có những ảnh hưởng đến sức khỏe con người cũng như môi trường nếu không được xử lý đúng quy định.
Rác thải sinh hoạt ảnh hưởng đến con người
Con người là nguồn chịu những ảnh hưởng của rác thải sinh hoạt lớn nhất. Những hộ dân sống gần khu vực có nhiều rác thải sinh hoạt không được xử lý hoặc gần các bãi rác sẽ có nguy cơ mắc bệnh rất cao. Có rất nhiều loại vi khuẩn sống tập trung trong các bãi rác như: vi khuẩn thương hàn, các loại giun sán, vi khuẩn lỵ,...và rất nhiều ký sinh trùng nguy hiểm khác. Đây đều là những sinh vật gây bệnh cho con người. Chúng sẽ được ruồi, chuột, bọ,...mang đến và gây ra các bệnh thường gặp như sốt rét, bệnh dịch hạch, bệnh đường tiêu hóa, sốt xuất huyết,... cho con người.
Theo chuẩn đoán, nếu tiếp xúc nhiều và sử dụng nước bị nhiễm bẩn bởi rác thải sinh hoạt sẽ sinh ra nguy cơ mắc bệnh ung thư cho con người.
Rác thải sinh hoạt ảnh hưởng đến con người
Rác thải sinh hoạt ảnh hưởng đến môi trường
➣ Môi trường đất: Những loại rác thải không thể phân hủy sau khi chôn vào trong lòng đất sẽ khiến cho môi trường đất bị ô nhiễm nghiêm trọng. Nguyên nhân chính là do những loại rác thải này chứa rất nhiều chất độc hại. Sau khi khiến đất bị ô nhiễm, chúng sẽ trực tiếp tác động xấu đến các sinh vật sống phụ thuộc vào đất như: các loại thực vật, giun, ếch nhái,...Chúng sẽ khiến môi trường đất bị nghèo nàn và trở nên cằn cỗi, giảm sự đa dạng sinh học.
➣ Môi trường nước: Một thực trạng thường thấy nhất chính là rác thải sinh hoạt bị xả bừa bãi ra hệ thống sông ngòi kênh rạch xung quanh. Chúng sẽ khiến nước bị bẩn và ô nhiễm kéo dài. Điều này dẫn đến sự diệt vong của các sinh vật sống trong nước. Kèm theo đó là nước sẽ có màu và bốc mùi hôi thối khó chịu.
➣ Môi trường không khí: Ảnh hưởng của rác thải sinh hoạt đối với các mạch nước ngầm, sông ngòi, kênh rạch, ao hồ là rất lớn. Nước bị nhiễm bẩn do rác thải sinh hoạt có khả năng bốc hơi vào môi trường không khí và gây ảnh hưởng tới sinh hoạt đời sống của con người và các loài sinh vật khác.
Ảnh hưởng của rác thải sinh hoạt đến môi trường sống
Thực trạng rác thải sinh hoạt tại nước ta
Rác thải sinh hoạt nước ta hiện nay chủ yếu được xử lý bằng phương pháp đốt hoặc chôn lấp là chính. Đa số rác thải đều không được phân loại mà đưa thẳng đến bãi chôn lấp hoặc đốt tập trung. Tuy nhiên lượng này chỉ chiếm 60 -65% lượng rác. Lượng còn lại sẽ bị vứt bừa bãi ra ao, hồ, kênh rạch,...
Mỗi ngày, trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh có hơn 1.305 tấn rác thải sinh hoạt được sinh ra. Trong đó được thu gom và xử lý đúng quy định vào khoảng 730 tấn/ngày, còn lại là do người dân tự xử lý.
Hiện nay tại các đô thị lớn, rác thải sẽ được thu gom bởi Công ty môi trường đô thị. Nên rác thải sinh hoạt trong khu vực nội thành có tỷ lệ thu gom rất cao ( gần như 100%). Tại các khu vực ngoại thành, tỷ lệ thu gom và xử lý rác thải đúng quy định còn khá thấp. Tại các khu vực này, ao hồ, kênh rạch và các khu đất trống bị người dân sử dụng để xả rác hoặc tự xử lý rác tại đây ( tỷ lệ thu gom ở khu vực này chiếm khoảng 70 - 80%). Đặc biệt, tại các khu vực nông thôn, tỷ lệ này còn thấp hơn nữa ( chỉ khoảng 40 - 50%).
Nước ta hiện tại có khoảng 200 bãi chôn lấp rác thải, tuy nhiên chỉ có khoảng 20 bãi được cấp phép theo đúng quy định. Còn lại là những khu vực tập trung rác thải tự phát và đang gây ra những vấn đề lớn về ô nhiễm môi trường.
Thực trạng rác thải sinh hoạt
Quy định về xử lý rác thải sinh hoạt
Điều 81. Bảo vệ môi trường công cộng quy định:
Cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có nhiệm vụ thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường và giữ gìn vệ sinh nơi công cộng; phân loại và chuyển rác thải sinh hoạt vào thùng chứa rác công cộng hoặc đúng nơi quy định tập trung rác thải; không để vật nuôi gây mất vệ sinh nơi công cộng.
Tổ chức, cá nhân quản lý công viên, khu vui chơi giải trí, khu du lịch, chợ, nhà ga, bến xe, bến tàu, bến cảng, bến phà và khu vực công cộng khác có trách nhiệm như sau:
➣ Bố trí nhân lực thu gom chất thải, làm vệ sinh môi trường trong phạm vi quản lý
➣ Bố trí công trình vệ sinh công cộng; phương tiện; thiết bị thu gom chất thải đáp ứng nhu cầu giữ gìn vệ sinh môi trường.
➣ Niêm yết quy định về giữ gìn vệ sinh nơi công cộng
Quy định quản lý chất thải rắn được quy định trong nghị định 38/2015/NĐ-CP như sau:
➣ Chất thải rắn sinh hoạt được thu gom theo tuyến để vận chuyển đến nơi tập kết, trạm trung chuyển và cơ sở xử lý chất thải rắn theo quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
➣ Phải lựa chọn công nghệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Bao gồm:
Công nghệ chế biến phân hữu cơ
Công nghệ đốt
Công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh
Các công nghệ tái chế, thu hồi năng lượng, sản xuất sản phẩm từ các thành phần có ích trong chất thải rắn sinh hoạt.
Các công nghệ khác thân thiện với môi trường.
Quy định về xử lý rác thải sinh hoạt
>>> Xem thêm: những phương pháp xử lý nước thải sinh hoạt
Quy trình thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt
Quy trình xử lý rác thải sinh hoạt
Gồm 4 bước:
➣ Bước 1: phân loại rác thải ( rắn, lỏng, khí,...)
➣ Bước 2: Tiến hành thu gom tận nơi
➣ Bước 3: Vận chuyển rác thải đến bãi tập kết để xử lý ( rửa sạch hoặc ép gọn)
➣ Bước 4: Xử lý, tái chế rác thải sinh hoạt
Cách thức thu gom rác thải sinh hoạt
➣ Rác thải hữu cơ
Thu gom riêng vào các vật dụng chứa rác hữu cơ để làm phân compost cho cây trồng.
➣ Rác thải vô cơ
Thu gom vào một loại túi riêng và giao cho bộ phận quản lý môi trường để có những cách xử lý phù hợp riêng biệt theo từng loại rác thải.
➣ Rác thải có thể tái chế
Rác tái chế cần được tách riêng ra và có thể bán lại cho các cơ sở thu mua phế liệu và tái chế.
Quy trình thu gom rác thải sinh hoạt
Cách thức xử lý rác thải sinh hoạt
Xử lý rác thải sinh hoạt bằng phương pháp đốt.
Đây là phương pháp xử lý rác thải sinh hoạt dễ thực hiện và được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Cách xử lý này yêu cầu nhiệt độ đốt lên đến 1000 độ C. Trong điều kiện đó, các vi sinh vật, chất thải độc hại sẽ bị thiêu hủy. Chúng góp phần giảm thiểu đáng kể diện tích chôn lấp rác thải. Bên cạnh đó, cách thức này cũng được sử dụng để tạo ra điện và một số nhiên liệu khác.
Tuy nhiên, chi phí đầu tư và vận hành của nhà máy đốt rác hiện nay khá cao.
Xử lý rác thải sinh hoạt bằng phương pháp đốt
>>> Xem thêm: Một số phương pháp xử lý rác thải nông nghiệp
Xử lý rác thải sinh hoạt bằng phương pháp vi sinh
Đây là phương pháp tập hợp những vi khuẩn có khả năng kiểm soát và phân hủy các chất hữu cơ gây hại, các chất khí độc và có mùi hôi khó chịu rất tốt.
Phương pháp này được sử dụng rộng rãi và được đánh giá rất cao bởi người dùng. Trong số đó, vi sinh Microbe - lift OC-IND là một sản phẩm được ưa chuộng nhất hiện nay.Cách sử dụng phương pháp này cũng vô cùng đơn giản. Chỉ cần pha chế với nước theo quy định rồi đem phun ở các bãi rác là được. Chỉ một thời gian ngắn sau, rác thải sinh hoạt sẽ bị phân hủy mà không tạo ra những mùi hôi khó chịu.
Xử lý rác thải sinh hoạt bằng vi sinh
Phương pháp tái chế
Đây là phương pháp được khuyến khích áp dụng nhiều nhất hiện nay. Chúng ta sẽ sử dụng những đồ vật đã mất giá trị sử dụng và bị bỏ đi, sau đó tái chế và biến chúng trở thành những vật dụng mới cần thiết cho cuộc sống.
Cách xử lý rác thải sinh hoạt này góp phần lớn trong việc tiết kiệm nguồn nguyên vật liệu, giảm chi phí sản xuất, giảm thiểu được ô nhiễm môi trường,...
Xử lý rác thải sinh hoạt bằng phương pháp tái chế
Xử lý rác thành sinh hoạt thành phân bón cho cây trồng
Chế biến chất thải sinh hoạt thành phân compost để chăm sóc cây trồng là phương pháp xử lý rác thải sinh hoạt được khuyến khích sử dụng nhiều nhất hiện nay.
Với phương pháp này, rác thải sẽ được phân loại, tách ly, nghiền, ủ hiếu khí để tạo ra phân bón vi sinh. Tại các hộ gia đình, rác thải cũng có thể được phân loại và ủ thành phân ngay tại nhà để dùng cho việc chăm sóc cây cối.
Loại phân này vừa an toàn, vừa có ích cho cây trồng và cuộc sống của con người. Do đó, có thể nói đây là phương pháp thân thiện với môi trường nhất hiện nay.
Xử lý rác thải sinh hoạt bằng cách ủ phân
Phương pháp chôn lấp
Rác thải sẽ được rải thành từng lớp dưới hố chôn, đầm nén để giảm thể tích chôn và phủ đất lên. Sau đó, người ta sẽ phun hóa chất để quá trình xử lý diễn ra nhanh và hạn chế côn trùng.
Đây là công nghệ đơn giản với mức đầu tư chi phí thấp. Tuy nhiên, phương pháp này cần được thực hiện đúng quy định và có nhiều lưu ý quan trọng. Nếu không sẽ dễ dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường đất.
Xử lý rác thải sinh hoạt bằng chôn lấp
Qua những chia sẻ về rác thải sinh hoạt và cách xử lý rác thải sinh hoạt hiệu quả nhất ở bài viết nayf, hy vọng chúng ta sẽ có những hiểu biết đúng đắn và hành động kịp thời để góp phần ngăn chặn tác hại của rác thải sinh hoạt và bảo vệ được môi trường sống của bản thân mình.
Tags: các phương pháp xử lý rác thải, cách xử lý rác thải, cách xử lý rác thải tại nhà, xử lý rác thải sinh hoạt hộ gia đình, cách xử lý rác thải trong nấu ăn, giải pháp xử lý rác thải snh hoạt, các loại rác thải