Phương pháp xử lý nước thải y tế an toàn, hiệu quả

Hoạt động y tế là một trong những yêu cầu tất yếu cần có của đời sống con người. Tất cả chúng ta đều cần chăm sóc sức khỏe và được bảo vệ trước những nguy cơ gây ảnh hưởng đến cơ thể. Do đó, y tế trở thành nhu cầu tất yếu trong đời sống để bảo vệ và duy trì sự sống con người. 

Tuy nhiên, chính hoạt động y tế lại đang thải ra môi trường một lượng nước thải y tế rất đáng lo ngại. Loại nước thải này rất nguy hiểm do chứa nhiều vi khuẩn gây bệnh, hóa chất, phóng xạ và phế thải y tế đã qua sử dụng. Chúng có thể gây hại cho sức khỏe của con cho người và tạo ra những vấn đề về môi trường. Do đó, yêu cầu đưa ra ngay lúc này chính là các cơ sở y tế cần trang bị và thực hiện những phương pháp xử lý nước thải y tế an toàn, hiệu quả nhất để đảm bảo an toàn cho xã hội.

Chúng ta hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn nhé.
 

Tổng quan về nước thải y tế

Trong chúng ta ai cũng có sử dụng các dịch vụ y tế và hiểu rằng hoạt động này đã và đang xả ra những chất thải gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên hiểu rõ về hoạt động này thì hầu như là không ai có thể. Do vậy, hôm nay chúng ta hãy cùng đi tìm hiểu tổng quan về nước thải trong y tế nhé.

Nước thải y tế là gì

Nước thải y tế được hiểu là những dung dịch bẩn, đã qua sử dụng phát sinh trong quá trình thăm khám, chữa bệnh, sản xuất, sinh hoạt của con người tại các bệnh viện, cơ sở y tế. Những loại nước thải này chứa rất nhiều chất độc hại và được thả chủ yếu ra môi trường nước xung quanh chúng ta.

Thành phần nước thải y tế

➣ Nước thải y tế chứa nhiều chất hữu cơ dễ phân hủy sinh học và các chất bẩn khoáng như: chế phẩm thuốc, thuốc khử trùng, dung môi hóa học, dư lượng thuốc kháng sinh, ...

➣ Các chất dinh dưỡng: Nito, photpho, chất rắn lơ lửng,...

➣ Các loại vi khuẩn, vi trùng, vi sinh vật gây bệnh: salmonella, tụ cầu, amip, ký sinh trùng, virus đường tiêu hóa,....

➣ Các mầm bệnh sinh học, các chất độc hại từ thuốc, các chất phóng xạ.

➣ Các kim loại nặng: mangan, đồng. thủy ngân, crom,....

➣ Hàm lượng lớn N và P

Trong số này, những thành phần gây nguy hiểm và ô nhiễm cần kể đến là PH, BOD, TSS, COD, Coliform, amoni, sunfua,...

 

Tổng quan về nước thải y tế

Ảnh hưởng của nước thải y tế

Với những thành phần độc hại có trong nước thải y tế, chúng chính là một trong những tác nhân hàng đầu gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người cũng như môi trường sống của các loài sinh vật khác.

Ảnh hưởng của nước thải y tế đối với con người

Những ảnh hưởng của nước thải y tế đối với sức khỏe của con người là cực kỳ nhiều và nguy hiểm. Ngày nay, nước thải trong các hoạt động y tế gây ra rất nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người. Đây là nguồn lây nhiễm các bệnh nguy hiểm như: tụ cầu, viêm gan B, tả lị,...Bên cạnh đó, các chất độc hại có trong dược phẩm, chất hóa học dùng trong chữa bệnh có thể gây nguy cơ nhiễm độc cấp tính, mãn tính,... Các chất độc dạng hơi có thể xâm nhập vào cơ thể con người và gây tổn thương đến các hệ cơ quan trong cơ thể. Điển hình là hệ hô hấp và hệ tiêu hóa. Chúng còn có thể gây ra các tổn thương ngoài da như: bỏng, dị ứng, tổn thương mắt,...

Ngoài ra, các chất phóng xạ trong nước thải y tế cũng ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của con người. Chúng có thể gây ra đau đầu, chóng mặt, buồn nôn,... nếu bị ảnh hưởng trong thời gian dài sẽ dẫn đến nguy cơ ung thư, biến đổi gen và các bệnh về di truyền.

 

Ảnh hưởng của nước thải y tế đối với con người

Ảnh hưởng của nước thải y tế đối với môi trường

Nước thải y tế có tác động xấu và làm ô nhiễm đối với tất cả các môi trường. Những nước thải chưa qua xử lý chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ô nhiễm môi trường đất, nước và cả môi trường không khí.

➣ Môi trường đất: Ảnh hưởng của nước thải y tế đến môi trường đất là khó nhận thấy nhất. Do khi các cơ sở y tế xả nước thải trong hoạt động y tế ra môi trường, chúng sẽ ngấm dần vào đất và gây nên những thiệt hại lớn dần trong thời gian dài. Chúng sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển và sống còn của các loài động - thực vật sống phụ thuộc vào đất. Bên cạnh đó, nó còn đe dọa đến các mạch nước ngầm quý giá có trong lòng đất.

➣ Môi trường nước: đây có thể nói là môi trường chịu nhiều ảnh hưởng nhất từ hoạt động xả thải trong y tế. Nước thải của các bệnh viện chủ yếu được thải ra môi trường nước, các ao, hồ, kênh, rạch xung quanh. Điều này dễ dàng gây ra hiện tượng ô nhiễm nguồn nước tại khu vực xung quanh các cơ sở y tế này. Chúng gây bẩn nguồn nước, khiến nước có mùi hôi thối khó chịu và giết chết những sinh vật sống trong khu vực bị ô nhiễm đó.

➣ Môi trường không khí: không khí chính là nơi tiếp nhận những loại khí độc có khả năng bốc hơi từ nước thải trong y tế và những vùng nước bị ô nhiễm do hoạt động này. Chúng sẽ khiến không khí xung quanh vùng ô nhiễm bị loan tỏa chất khí độc hại và mang theo mùi hôi gây khó chịu. Từ đó ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của tất cả các sinh vật sống bao gồm cả con người.

 

Quy định về xử lý nước thải y tế tại Việt Nam

Theo quy định của Bộ Tài nguyên Môi trường, có 28 quy chuẩn về xử lý nước thải y tế tại nước ta hiện nay. Cụ thể, nội dung này quy định về các giá trị tối đa được cho phép của các chất gây ô nhiễm và chất độc hại có trong nước thải y tế tại các bệnh viện và các cơ sở thăm khám chữa bệnh trên toàn quốc. Quy định cụ thể như sau:

Các nước thải y tế phải được xử lý và khử trùng trước khi thải ra môi trường.

Giá trị tối đa ( Cmax) cho phép của các chất gây ô nhiễm có trong nước thải như sau:

Cmax = C x K

Trong đó:

➣ C: thông số các chất gây ô nhiễm

➣ K: quy mô, loại hình cơ sở y tế

 

QCVN về nước thải y tế

>>> Xem thêm: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải y tế

Thực trạng nước thải y tế hiện nay

Theo thống kê của Bộ Y tế về công tác quản lý nước thải y tế chỉ ra rằng hiện nay chỉ có 62% bệnh viện tuyến Trung ương, 59,3% bệnh viện và cơ sở y tế tuyến tỉnh, 65,9% cơ sở ý tế tuyến huyện đạt yêu cầu về thực hiện xử lý nước thải y tế. Đây là những con số không mấy khả quan và cần được cải thiện.

Hiện nay, các chất thải lỏng trong hoạt động y tế rất ít khi được các cơ quan chức năng quan tâm và xử lý. Ở Việt Nam, mỗi ngày có 120000 m3 nước thải y tế được thải ra môi trường mà chưa qua xử lý. Trong đó có đến 42 tấn chất thải y tế chứa các thành phần độc hại ảnh hưởng đến con người cần được xử lý. Tổng quát tại Việt Nam, hiện nay số lượng bệnh viện có hệ thống xử lý nước thải chỉ chiếm 53,4%, còn các bệnh viện khác hầu như không có. Từ thực tế này, chúng ta dễ dàng nhận thấy đây là một vấn đề rất lớn và cần được cải thiện ngay để có thể bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống cộng đồng.

 

Thực trạng nước thải y tế hiện nay

Phương pháp xử lý nước thải y tế an toàn, hiệu quả

Đứng trước những ảnh hưởng của nước thải y tế đối với con người cũng như hệ sinh thái, chúng ta cần có những phương pháp xử lý thật hiệu quả và an toàn. Mọi người hãy cùng điểm qua một số cách xử lý nước thải trong y tế dưới đây nhé.

Xử lý nước thải y tế bằng phương pháp lọc nhỏ giọt

Đây là phương pháp xử lý nước thải y tế có chi phí đầu tư và vận hành thấp, quy trình kỹ thuật đơn giản và hoàn toàn được tự động hóa. Công nghệ này được tiến hành trong tháp dạng kín với sự hỗ trợ của các công đoạn xử lý sinh học. Do có sự thông khí tự nhiên trong các tháp nên quy trình này vẫn có thể duy trì hoạt động cũng như sự sinh trưởng và phát triển của các vi sinh vật ngay cả khi không có điện

Phương pháp này thực hiện loại bỏ các chất thải y tế bằng lớp đệm sinh học để tách nước và các chất hữu cơ. Nước thải sau khi được xử lý sẽ được chuyển sang bể lắng Lamell để tách và loại bỏ bùn. Bùn trong khâu này sẽ được chuyển sang bể yếm khí để xử lý. Cuối cùng nước thải sẽ được khử trùng hoàn toàn và thải ra môi trường.

Hiện nay, công nghệ này được áp dụng rộng rãi tại các phòng thí nghiệm và các cơ sở khám chữa bệnh trên toàn quốc. 
 

Xử lý nước thải y tế bằng phương pháp lọc nhỏ giọt

Xử lý nước thải y tế bằng phương pháp AAO

Công nghệ AAO là quá trình xử lý nước thải y tế qua 2 giai đoạn để loại bỏ hoàn toàn Nitrat trong nước thải y tế. Nó sẽ kết hợp với màng lọc Membrane Bioreactor để làm lắng cặn và khử trùng hiệu quả. Quá trình này trải qua 2 giai đoạn chính:

➣ Giai đoạn 1: nước thải được đưa vào bể phản ứng ABR sau khi trải qua quá trình khử màu và sàng lọc. Tại đấy, các khoang của bể ABR sẽ biến đổi và loại bỏ các chất hữu cơ, sau đó làm trong nước

➣ Giai đoạn 2: trong giai đoạn này, các phần còn lại của chất hữu cơ sẽ được phân hủy cùng với amoniac và quá trình oxy hóa sunfua cũng được diễn ra. Sau đó, các chất có chứa nitrat còn sót lại sẽ được đưa ngược lại bể ABR để xử lý.

Phương pháp này hiện nay rất được ưa chuộng do có khả năng xử lý nước thải y tế có mức ô nhiễm cao. Bên cạnh đó, nó có chi phí lắp đặt và vận hành khá ổn trong khi chất lượng nước thải sau khi xử lý lại có độ sạch rất cao.
 

Phương pháp AAO trong xử lý nước thải y tế

Xử lý nước thải y tế bằng bùn hoạt tính trong bể hiếu khí

Phương pháp này cũng là một trong những cách xử lý nước thải y tế rất hiệu quả và an toàn hiện nay. Nó được thực hiện dưới sự kết hợp hoạt động của bể hiếu khí, bể lắng và máy bơm sục khí. Công đoạn xử lý nước thải diễn ra như sau:

➣ Bước 1: Nước thải sau khi được loại bỏ các thành phần rác thải có kích thước lớn như kim tiêm, rác thải rắn, bao thuốc,... sẽ được đưa vào bể hòa tan với không khí và các vi sinh vật để loại bỏ cacbon và nitơ.

➣ Bước 2: nước thải được chuyển sang bể hiếu khí, tại đây bùn hoạt tính sẽ oxy hóa chất bẩn và sinh ra các phản ứng hóa học và loại bỏ các chất hữu cơ.

➣ Bước 3: nước thải tại bể hiếu khí sau đó sẽ được chuyển sang bể lắng để tách các chất rắn nhỏ, chất cặn bã ra khỏi nước thải nhờ quá trình sục khí.

Phương pháp này được áp dụng chủ yếu với các nước thải y tế có thành phần hữu cơ và amoni cao. Chi phí đầu tư và vận hành khá cao và tốn nhiều nhiên liệu. 

 

Xử lý nước thải y tế bằng bùn hoạt tính trong bể hiếu khí

Xử lý nước thải y tế bằng đồng hồ sinh học ổn định 

Đồng hồ sinh học ổn định là phương pháp xử lý nước thải y tế bằng cách sử dụng năng lượng tự nhiên và hoạt động dựa vào sự khuếch tán không khí kết hợp với quang hợp. Các chất oxy sinh ra từ quang hợp sẽ oxy hóa các hợp chất hữu cơ có hại trong nước thải. 

Công nghệ này được ưa chuộng và dùng nhiều trong xử lý nước thải có độ ô nhiễm trung bình - thấp do không tốn nhiều năng lượng cũng như chi phí trong quá trình hoạt động và rất êm tai. Bên cạnh đó, nó có một số nhược điểm như có thể sẽ sinh ra mùi khó chịu trong quá trình xử lý nước thải.

 

Xử lý nước thải y tế bằng đồng hồ sinh học ổn định

>>> xem thêm: Phương pháp xử lý nước thải công nghiệp an toàn, tiết kiệm

Xử lý nước thải y tế bằng cây xanh kết hợp bể lọc yếm khí

Các loại cây thường được sử dụng trong phương pháp này bao gồm: lau sậy, cỏ nến, cây ráng. Trong đó được sử dụng nhiều nhất chính là lau sậy. Phương pháp này sử dụng cây xanh để hấp thụ các tạp chất vô cơ và hữu cơ có trong nước thải và biến chúng trở thành nguồn thức ăn cho quá trình sinh trưởng. Tuy nhiên, nó chỉ phù hợp với nước thải có tải lượng ô nhiễm thấp. Quy trình xử lý diễn ra như sau:

➣ Bước 1: Nước thải y tế sau khi được thu gom sẽ được cho vào bể lắng và tiến hành làm sạch sơ bộ các tạp chất vô cơ và hữu cơ có kích thước nhỏ.

➣ Bước 2: Nước thải sau khi làm sạch sẽ được dẫn qua bể yếm khí. Tại đây, các vi sinh vật sẽ phân hủy các chất hữu cơ tạo ra những phân tử hữu cơ nhỏ hơn và sinh ra một lượng khí biogas.

➣ Bước 3: nước thải được các bãi lọc cây xanh hấp thụ các phân tử hữu cơ nhỏ như NH3, hợp chất của nitơ và photpho và trả lại nước thải sạch. 

➣ Bước 4: Nước thải sạch được tiến hành khử trùng một lần nữa trước khi thải ra môi trường.

Phương pháp này được nhận xét là rất thân thiện với môi trường, góp phần tạo vẻ đẹp cho cảnh quan thiên nhiên. Bên cạnh đó, nó còn được ưa chuộng với chi phí đầu tư, vận hành và bảo dưỡng không quá cao.
 

Xử lý nước thải y tế bằng cây xanh kết hợp bể lọc yếm khí

Xử lý nước thải y tế bằng mương oxy hóa

Mương oxy hóa là phương pháp xử lý nước thải bằng bùn hoạt tính trong môi trường hiếu khí kéo dài. Các vi sinh vật có trong bùn hoạt tính sẽ oxy hóa các hợp chất hữu cơ và giảm mức độ ô nhiễm của nước thải. Công nghệ này thích hợp với nguồn nước thải y tế có nồng độ ô nhiễm cao.

Quá trình xử lý: Nước thải trong y tế được đưa vào mương oxy hóa, trong quá trình này, bùn hoạt tính được đưa liên tục vào mương. Sau đó nước thải được đưa qua bể lắng để tách hỗn hợp bùn và nước, lọc bùn, cặn và các rác thải có hại.

Mương oxy hóa có các ưu điểm sau: quá trình vận hành tiết kiệm điện năng, chi phí thấp, tính an toàn cao và có khả năng xử lý nito tốt. Bên cạnh đó, nó có một số khuyết điểm còn tồn tại như: diện tích xây dựng lớn, quy trình vận hành phức tạp,...

 

Xử lý nước thải y tế bằng mương oxy hóa

Qua những chia sẻ về các phương pháp xử lý nước thải y tế an toàn, hiệu quả nhất ở trên, y vọng các bạn đã có thêm những hiểu biết về nước thải y tế và các cách xử lý hiệu quả nhất. Mong rằng các bệnh viện, cơ sở y tế sẽ kết hợp với các cơ quan chức năng để có thể xử lý nước thải theo đúng quy định và triệt để. Và trong tương lai gần, chúng ta có thể giải quyết triệt để vấn đề ô nhiễm môi trường do nước thải trong hoạt động y tế.

Tags: hệ thống xử lý nước thải y tế, máy xử lý nước thải y tế, nước thải y tế là gì, nước thải y tế bệnh viện, xử lý nước thải phòng khám, ô nhiễm nước thải bệnh viện, QCVN nước thải y tế, module xử lý nước thải phòng khám